صحن حضرت فاطمه(س) صحنی در ضلع غربی حرم امام علی(ع) در ، نجف که بیش از ۶۱ هزار متر مربع مساحت دارد. در این صحن بخش‌های مختلفی مانند مصلی، موزه و کتابخانه قرار دارد. طراح، مجری و بانی این پروژه، ستاد بازسازی عتبات عالیات در جمهوری اسلامی ایران است.
موقعیت
موقعیت صحن حضرت زهرا(س) در حرم امام علی(ع)
صحن حضرت زهرا در ضلع غربی حرم امام علی(ع) واقع شده و تا آرامگاه صافی صفا و مقام امام زین‌العابدین(ع) امتداد دارد. [۱]
طراح، مجری و بانی پروژه صحن، ستاد بازسازی عتبات عالیات در جمهوری اسلامی ایران بوده است.[۲] ساخت این صحن از سال ۱۳۸۸ش در دستور کار قرار گرفته و به صورت رسمی از سال ۱۳۹۰ش شروع شده است.[۳]
ماجرای نام‌گذاری
به گفته مسئول ستاد بازسازی عتبات عالیات نجف اشرف، ابتدا تصمیم بر این بود که طبق نظر آیت‌الله سیستانی، این صحن با نام صحن امام هادی(ع) نام‌گذاری شود، تا اینکه مجدداً برای ارائه پاره‌ای از گزارشات خدمت آیت‌الله سیستانی، درباره نامیدن این صحن به نام حضرت فاطمه(س) سخن به‌میان آمد و او نیز با تغییرنام موافقت کرد.[۴]
ویژگی‌ها
صحن حضرت فاطمه(س) بیش از ۶۱ هزار متر مربع مساحت دارد و چهار برابر صحن قدیم حرم امام علی(ع) است.[۵] و با آن فضای حرم تا ۱۴۰ هزار متر مربع گسترش می‌یابد.[۶]
به گفته معاون فنی و مهندسی ستاد بازسازی عتبات عالیات تعداد گنبدهای گچی پیش‌ساخته صحن حدود ۱۰۰۰ دهنه است که بر روی ۱۱۰۰ ستون سنگی به صورت خشکه‌چینی طراحی شده است.[۷]
بخش‌ها
این صحن شامل بخش‌هایی است که مهم‌ترین آنان عبارتند از:
مصلا
فضای عبادتی و زیارتی که حدود ۵۰ درصد از کل مساحت صحن را تشکیل می‌دهد شامل یک مصلا است و مهمانسرای زائران، سرویس بهداشتی و غذاخوری خادمان حرم در آن در نظر گرفته شده است.[۸]
موزه
برای نگهداری و نمایش آثار تاریخی و عتیقه‌جات موجود در خزینه حرم ساختمان موزه که در پشت فضاهای عبادتی و زیارتی روبه‌روی محله المشراق واقع است. مساحت آن ۱۶۳۰۰ متر مربع و در پنج طبقه است که شامل بخش‌های اداری، عرصه نمایش، فرهنگی، حفاظت، پشتیبانی و رفاهی می‌باشد.[۹]
کتابخانه
کتابخانه آستان علوی با ظرفیت یک میلیون کتاب و مجهز به کارگاه ترمیم نسخ خطی. همچنین یک شبستان بزرگ به منظور برگزاری دروس حوزوی و سخنرانی‌های دینی در این قسمت قرار دارد.[۱۰] ساختمان کتابخانه در پنج طبقه و به مساحت سه هزار متر مربع و مساحت کلی ۱۵ هزار متر مربع در ضلع شمالی صحن و مقابل محله الحویش واقع است.[۱۱]
صحن ویژه کودکان
به گفته تولیت آستان علوی دو صحن در داخل این صحن با نام‌های صحن حضرت محسن و صحن حضرت رقیه قرار دارد. انگیزه آستان از این نام‌گذاری تخصیص این دو صحن برای اجرای برنامه‌های فرهنگی و آموزشی و مذهبی برای کودکان و نوجوانان اعلام شده است.[۱۲]
سازه‌های چوبی
ساخت سازه‌های چوبی این صحن، بر عهده صنایع چوب آستان قدس رضوی است.