احادیث ما گویای آن است که حضرت فاطمه سلامالله علیها به اذن خدا از ازل نقش مؤثر در نظام هستی داشته، در آخرالزمان نقش تربیتکنندگی سپاه حق علیه باطل را دارد و در قیامت، نصرتکننده مؤمنان به خود و پاکطینتان برای ورود به بهشت است.
به گزارش ستاد اطلاعرسانی موقوفه مهر فاطمی، حضرت فاطمه سلامالله علیها بر خلاف تصور عموم، تنها متعلق به شیعه نیست بلکه به استناد روایات فراوان، وجود مقدسی است که همچون انبیای الهی متعلق به تمام پاکطینتان عالم و نیز معلم و پرورشدهندهی آنها از درون است. بُعد فرازمانی و فرامکانی آن بانوی بزرگوار تا حدی است که گفتهاند در لسان کتب مقدس و انبیای الهی با عناوینی مثل «فاطمه»1، «هلیون»2 و «باهتول»3 یاد میشده است.
در یک منظر کلی، احادیث ما گویای آن است که حضرت فاطمه سلامالله علیها به اذن خدا از ازل نقش مؤثر در نظام هستی داشته، در آخرالزمان نقش تربیتکنندگی سپاه حق علیه باطل را دارد و در قیامت نصرتکننده مؤمنان به خود و پاکطینتان برای ورود به بهشت است.
به عنوان نمونه در بُعد ازلی بودن ایشان با مفاهیمی مثل «زهرائیت»، «عالّین»، «کلمةالله»، «اسم الله» مواجهیم. به عنوان نمونه رسول خدا صلی الله علیه و آله در روایتی فرمود «همهى هستى از شرق تا به غرب تاریک ماند. ملائکه بر پروردگار از آن همه تاریکى و ظلمت شکایت کردند و خواستند که پروردگار تاریکى را از ایشان برطرف کند. پروردگار در اجابت خواستهى آنان کلمهاى فرمود، از آن کلمه روحى خلق شد. سپس کلمهاى دیگر فرمود و از آن کلمه نورى خلق شد؛ پس آن نور را به آن روح اضافه کرد و آن را در بلندترین مکان عرش قرار داد. همهى عالم از شرق تا به غرب نورانى شد. آن روح آمیخته به نور خلق شده از لطف پروردگار کسى نیست، جز فاطمه زهرا و به همین دلیل او را زهرا نامیدند، زیرا نورش آسمانها را روشن کرد.»
یا در دیگر روایت، وقتی از امام صادق علیهالسلام درباره علت نامیدن فاطمه سلامالله علیها به «زهراء» پرسیدند، حضرت فرمود «لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَهَا مِنْ نُورِ عَظَمَتِهِ فَلَمَّا أَشْرَقَتْ أَضَاءَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ بِنُورِهَا وَ غَشِیَتْ أَبْصَارُ الْمَلَائِکَةِ ...؛ زیرا حقّ عزّ و جلّ او را از نور عظمت خودش آفرید، و هنگامى که نور وجود فاطمه سلام الله علیها درخشید، آسمانها و زمین به نورش روشن شده و دیدگان فرشتگان از شدّت نورش بسته شد و تمام ملائکه حقّ تبارک و تعالى را سجده کرده و عرض کردند: الها و معبود ما، سرور و مولاى ما، این نور چه خصوصیّتى دارد که این قدر تابان و روشن است؟ خداوند متعال به آنها وحى فرمود: این نور از نور من است که در آسمان ساکنش کردهام؛ آن را از عظمت خویش آفریدم.» این ویژگی نورانی حضرت زهرا سلامالله علیها را در قرآن هم با عنوان «مشکات» و «کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ» در سوره نور به معنای «چراغدان» و «ستاره درخشان» میبینیم. آن امام بزرگوار در حدیثی ذیل آیۀ 35 سورۀ نور میفرماید: «اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاةٍ فَاطِمَةَعفِیها مِصْباحٌ الْحَسَنُ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ الْحُسَیْنُ الزُّجاجَةُ کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌ فَاطِمَةُ کَوْکَبٌدُرِّیٌّ بَیْنَ نِسَاءِ أَهْلِ الدُّنْیَا»، «مشکات» فاطمه سلامالله علیها، «فِیها مِصْباحٌ» امام حسن(ع)، «الْمِصْباحُ» امام حسین(ع) «و فِی زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌ»، فاطمه زهرا است که بین زنان دنیا چون ستارههاى درخشان است.
دربارهی نقش مؤثر و نقش تربیتی آن بانوی بزرگوار در عرصهی آخرالزمان نیز استنادات متعددی وجود دارد؛ امام صادق علیهالسلام در روایتی فرمود «إِنَّ أَطْفَالَ شِیعَتِنَا مِنَ الْمُؤْمِنِینَ تُرَبِّیهِمْ فَاطِمَةُ»؛ یعنی اطفال شیعیان ما از مؤمنان را فاطمه سلامالله علیها تربیت میکند. (تفسیر القمی، ج2، ص: 332) در یک سطح نازل، خود سبک زندگی فاطمی سلامالله علیها، عبادت و تهجد ایشان و همسرداری و تربیت فرزندشان الگویی زیبا برای خانوادههایی است که قصد دارند مسیر زندگی خود را بهسمت رشد و تعالی سوق دهند و فرزندان خود را مهدوی تربیت کنند. اما در سطحی عالیتر، بهره از نورانیت و محضریت حضرت زهرا سلامالله علیها، ثمرات عظیمی مثل تطهیر روح و جان از گناهان و خطاها و به دنبال آن، اصلاح محیط پیرامون را به دنبال دارد. از دیگر سو فرد مؤمنی که علاوه بر بهره عملی از نور «زهرائیِ» آن بانوی بزرگوار، «فاطمی» شود، یعنی از اثرگذاریِ اسم «فاطمه» بهره ببرد، به استناد روایات، از آتش فتنه آخرالزمان و عذاب جهنم در امان خواهد بود و مورد نصرت آن بانوی بزرگوار قرار میگیرد؛ از این جهت است که رسول خدا صلی الله در توضیح «منصوره» بودن حضرت فاطمه سلامالله علیها با استناد به آیات 4 و 5 نور: «... یَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ * بِنَصْرِ اللَّهِ یَنْصُرُ مَنْ یَشاءُ» (در آن روز (مقطع از آخرالزمان) مؤمنان خوشحال میشوند با نصر خدا که خدا هرکه را بخواهد نصرت میکند)، فرمود: یَعْنِی نَصْرَ فَاطِمَةَ لِمُحِبِّیهَا. منطور، همان نصرت فاطمه سلامالله علیها نسبت به محبانش است. (بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج43، ص5) جالب است که امام صادق علیهالسلام ذیل همین آیه منظور از «یَوْمَئِذٍ» در آیه4 سوره روم را هنگامهی قیام قائم عجل الله تعالی فرجه در آخرالزمان معرفی کردند. (عِنْدَ قِیَامِ الْقَائِمِ عَلَیْهِ السَّلَام) (بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج31، ص: 516)
----------------------------
پاورقی:
1. کشف الغمة فی معرفة الأئمة (ط - القدیمة)، ج1، ص457
2. الإختصاص (شیخ مفید)، ص37 (در لاتین به معنای خورشید) به نقل از امیرالمؤمنین (ع)
3. کتیبهیافت شده از حضرت سلیمان نبی (ع)