تقریبا همه کودکان مهارت‌های اجتماعی را از راه کنش متقابل با یکدیگر یاد می‌گیرند؛ والدین باید چه کنند؟
همسالان در شکل‌گیری شخصیت و رفتارهای اجتماعی، ارزش‌ها و بازخوردهای یکدیگر دخالت دارند. کودکان به وسیله سرمشق‌دهی و سرمشق‌گیری اعمالی که تقلید کردنی است و با ارزشیابی فعالیت‌های یکدیگر و بازخوردی که به یکدیگر می‌دهند بر همدیگر تاثیر می‌گذارند. اما چرا مهم است که والدین مهارت کار گروهی را به کودک یاد بدهند؟ علاوه بر پاسخ به این سوال، در ادامه برای آموزش کار گروهی به کودک توصیه هایی داریم.
اهمیت یاد دادن کار گروهی به کودک
کودکان بسیاری از مهارت‌های اجتماعی را از راه کنش متقابل با یکدیگر یاد می‌گیرند. آن‌ها می‌آموزند که چگونه چیزی بدهند و چیزی بگیرند، در فعالیت‌های گروهی شرکت کنند، از جنب‌و‌جوش و تماشای دیگران لذت ببرند، احساسات دیگران را درک کنند، توانایی‌های خود را ارزیابی کنند، اعتمادبه‌نفس کسب کنند و به‌تدریج از خانواده مستقل و با جامعه سازگار شوند. تعامل و ارتباط با همسالان به کودک کمک می‌کند، برای دیدگاه‌ها و نظرات افراد دیگر ارزش قائل شود. مهارت خویشتن‌داری و انضباط شخصی و خودکنترلی را کسب کند و پیروی از قواعد و مقررات و احترام به قانون را بیاموزد. علاوه بر آن‌ها، رشد زبانی همچون توضیح دادن، تعریف کردن، درست تلفظ کردن و اصلاح در تلفظ، جست‌وجو کردن و یافتن اطلاعات و استفاده از قدرت بیان کودک هم در سایه کار گروهی افزایش می‌یابد.
مولفه‌های تشکیل گروه
اگر تصمیم دارید کودک تان در یک گروه عضو شود، باید 3 نکته مهم درباره مولفه‌های کار گروهی را به او آموزش دهید که عبارت اند از: 1-مشارکت در تقسیم وظایف یعنی به عهده گرفتن گوشه‌ای از مسئولیت‌های گروه 2- سهیم دانستن خود در هویت گروه یعنی خود را عضوی از گروه بداند 3- سهیم بودن در نتیجه گروه یعنی؛ کودک، موثر بودن خود در موفقیت و شکست گروه را بپذیرد.
پیامدهای همکاری با گروه
۱-افزایش اعتماد و احترام متقابل ۲- شناخت بهتر دیگران ۳-تقویت حس همدلی و نوع‌دوستی ۴- صرف انرژی کمتر از حالت انجام انفرادی یک کار ۵- دستیابی به اهداف ساده‌تر و دلچسب‌تر ۶- تقویت مهارت‌های ارتباطی ۷- مدیریت زمان ۸- یادگیری برنامه‌‌ریزی ۹-درک مفاهیم از طریق بحث گروهی ۱۰- تفکر نقادانه ۱۱- حل مسئله و ... .
مهم‌ترین روش آموزش کار گروهی به کودک
بازی از مهم‌ترین روش‌های آموزش همکاری و ایجاد روابط صحیح در گروه است. نتایج تعامل با دیگران در بازی، به کودک کمک می کند تا برداشت‌های خود را از دیگران و رابطه با آن‌ها ارتقا بخشد. در بازی‌های گروهی که اغلب مقررات و قواعدی هم دارند، شرکت‌کننده باید نقش دیگر هم گروه‌هایش را بداند و همچنین باید توانایی بر عهده گرفتن نقش‌های دیگر را در خود توسعه دهد تا در نهایت بتواند رفتار خود را با آن‌ها سازگار کند. کودک در بازی‌ها شروع به ارزیابی توانایی‌های خود در مقابل دیگران می‌کند و هویت یا تصور از خود را بهبود می‌بخشد و از این طریق چگونگی ایجاد ارتباط با دیگران را می‌آموزد، دیگران را بهتر می‌شناسد و شناخت واقعی‌تر از خود پیدا می‌کند. بازی، عواطف و احساسات کودک را بیدار و او را به سوی زندگی اجتماعی و قبول مسئولیت‌ها راهنمایی می‌کند. کودک با بازی کردن به بررسی بهترین نقشه‌های زندگی می‌پردازد، شکست و پیروزی را تجربه و قدرت ابراز وجود پیدا می‌کند.
۱+۵ نکته مهم درباره تشکیل گروه و بازی‌های گروهی کودکان
1- در جریان آموزش کار گروهی به کودکان باید به نوع شخصیت آن‌ها توجه و فعالیت‌هایی را به آن‌ها واگذار کنیم که مطابق با شخصیت آن‌ها باشد.
2- کودکان باید یاد بگیرند چه کارهایی را به صورت انفرادی و چه کارهایی را به صورت گروهی انجام دهند.
3- اولین قدم آموزش، مشاهده است. کودکان باید نتیجه ثمربخش کار گروهی را به چشم ببینند.
4- در صورت موفقیت در کار گروهی، کودکان را تشویق کنید تا بیشتر به تکرار آن علاقه‌مند شوند.
5- بر روند تقسیم وظایف در گروه میان کودکان نظارت کنید. اگر تقسیم وظایف به درستی انجام نشود، ممکن است نظم گروه را بر هم بزنیم یا اعتمادبه‌نفس را از کودک بگیریم و تجربه کار گروهی در کودک در ذهن او به صورت یک خاطره ناخوشایند ثبت شود.
۱+۵- به یاد داشته باشیم کار گروهی مهارتی است که ما در طول زندگی به دست می‌آوریم و هیچ‌فردی به صورت ذاتی این مهارت را ندارد، بلکه در طول زندگی به این مهارت دست می یابد.
نویسنده : سمانه تعلیم‌دهنده| کارشناس ارشد مشاوره توان بخشی